Meervleermuizen in de stad onderzoeken en behouden
2023 is door de Zoogdiervereniging omgedoopt tot het Jaar van de Vleermuis. Onze projectleider ecologie Anton van Meurs schreef een artikel over het onderzoeken van Meervleermuizen in de grootstedelijke omgeving en het behouden van de soort tijdens renovatiewerkzaamheden. In Delft en Rotterdam werden populaties succesvol in kaart gebracht én er werden renovatiewerkzaamheden uitgevoerd bij de verblijfplaats in Rotterdam met behoud van de populatie. Lees verder voor het belang van de stad voor Meervleermuizen en hoe het onderzoek naar de soort heeft plaatsgevonden.
De Zoogdiervereniging heeft 2023 omgedoopt tot het Jaar van de Meervleermuis, een wereldwijd behoorlijk zeldzame soort die in Nederland in nog aardige aantallen aanwezig is door ons landschap van meren, kanalen en moerassen (29% van de Europese populatie krijgt haar jongen in Nederland). Voor overwintering en het krijgen van jongen zijn Meervleermuizen in Nederland gebonden aan gebouwen, waar ze zich in grote groepen in de spouwmuur kunnen ophouden. Voor de nieuwsbrief van de Vleermuiswerkgroep Nederland (VLEN) schreef Anton van Meurs een bijdrage, waarin twee vondsten van kraamverblijfplaatsen van Meervleermuizen in Rotterdam en Delft worden beschreven.
In 2019 vond Bureau Stadsnatuur samen met Bionet Natuuronderzoek een kraamverblijfplaats in een Rotterdams flatgebouw uit 1954 dat op de planning stond voor renovatiewerkzaamheden. Met behulp van gezenderde Meervleermuizen en telemetrie kon een kraamverblijfplaats van ongeveer 60 individuen worden vastgesteld in een appartementencomplex. Ecoresult voerde het nader onderzoek uit en Bureau Stadsnatuur en Stichting Zoogdierenwerkgroep Zuid-Holland voerde jaarlijkse kolonietellingen uit. Tijdens de kolonietellingen werden gemiddeld 70 uitvliegende Meervleermuizen geteld. Wij adviseerden om de spouwmuren waar de kolonie zich bevond niet na te isoleren en om de werkzaamheden buiten het kraamseizoen uit te voeren. De werkzaamheden zijn uitgevoerd en Bureau Stadsnatuur stelde in 2022 vast dat de verblijfplaats net zo in gebruik is als voor de werkzaamheden.
Nog een voorbeeld van Meervleermuizen in de stedelijke omgeving is onze vondst van een verblijfplaats in Delft. Anton trof daar afgelopen jaar tijdens een onderzoek een groep foeragerende Meervleermuizen boven een onverlichte watergang. Vervolgens werd door Bionet Natuuronderzoek en Ecoresult medio juni een aantal vleermuizen gevangen om ze van een zender te voorzien. Dit leidde naar een kraamverblijfplaats van 9 dieren in een dakoverstek van een flatgebouw. De kolonie bleef in gebruik tot eind augustus. Het onderzoek in Delft vond plaats in het kader van het soortmanagementplan (SMP) voor de gemeente Delft. Erg mooi om deze verblijfplaats van de soort dus in beeld te hebben.
Kortom, twee mooie voorbeelden van verblijfplaatsen van Meervleermuizen in de grootstedelijke omgeving en hoe deze behouden kunnen blijven bij verduurzamingswerkzaamheden. Lees onderstaande VLEN nieuwsbrief vanaf pagina 32 om de volledige bijdrage van Anton in te zien. En kijk hier voor meer vleermuisonderzoeken.
Een zwangere Meervleermuis gevangen tijdens het zenderonderzoek in Delft. Dit individu is na het vangen weer vrijgelaten en niet van een zender voorzien.
