Tijdens ons onderzoek voor het soortenmanagementplan (SMP) in Hardinxveld-Giessendam hebben we een bijzondere ontdekking gedaan: een kraamkolonie gewone grootoorvleermuizen (Plecotus auritus)! Deze vleermuissoort is normaal gesproken lastig te vinden, maar dankzij een combinatie van slimme monitoring en zenderonderzoek kwamen we ze toch op het spoor.
Deze vleermuis is sterk gebonden aan kleinschalig landschap en bos, en wordt in de open polder maar zelden aangetroffen. Dat maakt deze vondst extra bijzonder.
Gewone grootoorvleermuizen (Plecotus auritus). Foto: Roel van Marrewijk
Hoe zijn de gewone grootoorvleermuizen ontdekt?
Vorig najaar zijn op diverse strategische locaties songmeters (kastjes die geluiden van vleermuizen registreren) opgehangen waarmee vleermuizen kunnen worden gedetecteerd. Deze songmeters registreerden niet alleen de gebruikelijke soorten, maar nam ook geluiden van gewone grootoorvleermuizen op. Deze soort is met reguliere detectorrondes erg lastig te vinden: Hun sonar is veel zwakker, waardoor normale vleermuisapparatuur deze signalen slecht oppikt. Daarnaast vliegt te soort graag binnen in schuren waar je met gebiedsonderzoek eigenlijk niet zo makkelijk komt.
Vangen en zenderonderzoek met telemetrie
Roel van Marrewijk vertelt: “Op basis van de songmeterwaarnemingen die we hadden, konden we samen met een partnerbedrijf een vrouwtje gewone grootoorvleermuis vangen en voorzien van een zender. Dankzij de antenne op het dak van mijn auto konden we het zendersignaal volgen. Dat spoor leidde ons rechtstreeks naar een schuur in het buitengebied van Hardinxveld-Giessendam. Bij een daaropvolgende uitvliegtelling bleek dat er zich maar liefst 15 tot 20 dieren in die schuur bevonden, een mooie ontdekking dus!
Ook de eigenaren van de locatie waren zeer enthousiast dat deze bijzondere dieren in hun schuur wonen. Hun kinderen en kleinkinderen hebben zelfs ’s avonds meegekeken naar het uitvliegen van de kolonie. Het mooiste was misschien nog wel dat één van de jongetjes zo gegrepen was door wat hij zag, dat hij meteen besloot een spreekbeurt over vleermuizen te gaan houden. Dat soort momenten maken dit werk extra bijzonder.”
De meerwaarde van zenderonderzoek
Deze vondst laat zien hoe waardevol zenderonderzoek is voor het opsporen van verborgen vleermuiskolonies. Zonder de combinatie van loggers en zenderonderzoek was deze kolonie waarschijnlijk onopgemerkt gebleven. De gegevens uit dit onderzoek vormen een belangrijke basis voor het gemeentelijke soortmanagementplan wat opgesteld gaat worden, zodat we vleermuizen in de hele gemeente goed kunnen beschermen tijdens onder andere renovatie- en/of verduurzaamheids werkzaamheden.
Heb je vragen over een Soortenmanagementplan en/of vleermuisonderzoek? We denken graag met je mee.
