In natuurgebied de Nieuwkoopse Plassen bevindt zich een bijzonder dier: de Noordse woelmuis. De Plassen zijn het thuis van een unieke ondersoort die alleen in Nederland leeft. Dianne Sanders en San Claessens, twee studentes van de HAS in Den Bosch, doen bij Natuurmonumenten onderzoek naar de habitat van deze muis. Ecoresult ging samen met Dianne en San op pad om ze alle kneepjes van het vak te leren.
IJstijdrelict
De Nederlandse Noordse woelmuizen zijn uniek. Het kleine knaagdier komt wereldwijd in diverse gebieden voor, maar alleen in Nederland leeft een speciale ondersoort: de microtus oeconomus arenicola. Deze woelmuis is een ijstijdrelict, wat betekent dat de muis alle veranderingen sinds de ijstijd heeft overleefd.
De Noordse woelmuis heeft de ijstijd dan wel doorstaan, op dit moment heeft het knaagdier het maar moeilijk in Nederland. Door verdroging en versnippering van het leefgebied leeft de Noordse woelmuis soms slechts nog in kleine, geïsoleerde gebieden. Die gebieden zijn soms zo klein dat het voor de muizen onmogelijk is om daar te overleven.
Daarnaast maken de aardmuis en de veldmuis het leven van de Noordse woelmuis soms lastig. In gebieden waar deze muizensoorten voorkomen, wordt de Noordse woelmuis veelal verdreven.
Ecoresult werd door Natuurmonumenten gevraagd de studentes Toegepaste Biologie te begeleiden bij het muizenonderzoek. In de Nieuwkoopse Plassen lieten we zien hoe je vallen plaatst, muizensoorten herkent en muizen moet ‘handelen’. Dat ‘handelen’ wil zeggen dat je de muis – eenmaal gevangen – op een bepaalde manier vast moet pakken om hem beter te kunnen bestuderen (zie de foto rechts). Het waren leuke, leerzame dagen.
Noordse woelmuis
We zullen nog heel even moeten wachten op alle resultaten van het onderzoek, maar voorlopig is al bekend dat de Noordse woelmuis dol is op ‘extensief beheerd’ grasland (dat niet gemaaid of op een andere manier bijgehouden wordt). Ook kwam uit het onderzoek naar voren dat de Noordse woelmuis in de winter verdwijnt op plekken waar men het rietland afbrandt, maar dat hij in de zomer weer terugkomt. Op dinsdag 29 april komt het onderzoek van Dianne en San voorbij in tv-programma Vroege Vogels van de VARA (om 19:20 op Nederland 2). Je kunt het programma later ook terugzien via Uitzending Gemist.
Meer weten?
Meer weten over dit bijzondere dier? Onze collega Koen van Veen heeft met Martijn van Schie van Natuurmonumenten ook onderzoek gedaan naar de Noordse woelmuis voor een duurzaam beheer. De onderzoeksresultaten zijn in het Vakblad Natuur Bos Landschap gepubliceerd en hier online te lezen.
